Árni Páll skilur ekki hversvegna varð gengisfall á krónunni.

Árni virðis ætla að horfa algjörlega framhjá þeirri verðgildisrýrnun sem á sér stað í gegnum útlán bankana.

Þúsundir miljarða voru illa lánaðar og stundum var þeim einfaldlega stolið.

 Svona yfirlýsing sem blaðamenn apa upp eftir þingmönnum er í sjálfu sér opinberun áólæsi á hagfræðilögmálum og jafnvel einföldum eðlisfræðilögmálum.

 En til að útskýra einfaldlega verðgildisrýrnun krónunnar er ágætt að nota samlíkinguna við djúsinn.

Þú hellir 10 dl af djús þykkni  út í glasog hellir svo 90 desilítrum af vatni út í og færð ágæta blöndu sem er nægilega sterk til þess að fólk vilji kaupa hana á x marga dollara.

Svo ferð þú og hellir 1 lítra af vatni út í könnu og setur 5 dl af djús þykkni út í.

það gefur auga leið að þykknið er ekki eins bragðmikið.

Útlánaukning sem ekki eru verðmæti fyrir í hagkerfinu valda verðgildisrýrnun krónunnar.

Krónan er  ekkert sérstklega léleg. Hún lýtur sömu lögmálum og allir gjaldmiðlar. Hagkerfið þolir bara visst magn af skuldsetningu.

Ef skuldsetning er of mikil og sérstaklega bundin gengi annara gjaldmiðla er það ávísun á gengishrun.

Eftirlit með ýktum útlánum og framleiðslu falskra verðmæta í kaupum og sölu eignarhaldsfélaga og fyrirtækja eru orsakir.

Óvönduð útlán sem ekki var innistæða fyrir.

Krónan er fín útlánin of mikil og léleg.

Ef verðtrygging væri ekki væru útlán minni og verðgildi mundi minka minna.

 

 

 

Rætt um skuldavanda barnafólks á þingi

Athugasemdir

[Júlíus Björnsson, 26.3.2010 kl. 09:42]

Króna styrkist þegar 3 séreignabankar mæta á uppboð í hádeginu hjá Seðlabanka. Ísland var á EU samþættingar og lánafyrirgreiðslu tímali þökk EES.

Íslensk velvaldir séreignafjárfestar þurftu að fjárfesta í EU, til þess vantaði gjaldeyri. Þá lánuðu m.a. séreignarbankar í Þýskalandi [Meðmæli frá þýska Seðlabankanum]  með því að kaupa krónubréf í gegnum Íslenska séreignarbanka sem þeir greiddu evrur fyrir. Því meira sem fjárfest var í EU því meira seldist af krónubréfum.

Handbært reiðufé  er lykillinn. 2004 var opnað fyrir Íslensku séreignabönkum að taka reiðufjárlán með  því að selja bankaskuldabréf á EU fjármálamörkuðum það er með veði í fasteignaveðbréfa söfn bankanna og líka með veði í veðbréfasöfnum íbúðalánsjóðs.

AAA+++ eða hærra  eru söfnin er miðað við híbýli, þar sem lántakandi er ungur að taka grunnlán sitt í fyrsta skipti, Veðið sem gildir tekur ekki mið af skammtíma markaðsverði: veldur af meðalverði á lánstímanum 25- 40 árum og nýbyggingarkostnað. Ef það er 80% undir nýbyggingarkostnaði er áhættan enginn, lándrottin á fyrsta veðrétti fær alltaf sitt.  

Ísland miðað við eðlilega íbúafjölgun: Þjóðartekjur á haus aukast samfara fjölgun íbúa, má segja 1,78% fjölgun sé hámark, þá skilar það um 25 milljörðum í 1 flokks veðum á ári ekki á mánuði.  Þessi bréf án affalla seldust upp fyrstu vikurnar, þá komu fram bréf yfirtekinna eldri lána og bréf til neyslu  með veði í  híbýlum og veði í áhættu [rekstrar] fasteignum. Þetta er affalla bréf. 

Þar sem kjánarnir hér skildu ekki að horft er í nýbyggingarkostnað en ekki handstýrð markaðsverð hér, þá lentu þeir í greiðslu erfiðleikum  vegna nýju 2.flokks veðbréfa safnanna.

1. Veðbréfaflokkur í öðrum löndum ber lága vexti og myndir hlut af þrautavarðsjóði í höfuðstól lánstofnunnar eykur traust og minnkar affalla áhættu af sölu annarra veðbréfa.

Hér þóttust séreignarbankarnir vilja fara út í fasteignalán til að lækka húsnæðiskostnað næstu 25 til 40 ára með hagstæðari endurfjármögnum [25 milljarða ári] þá þurfa vextir á neyslubólgustig að vera um 2%. Þangað til kerfið er orðið sjálfbært.

 Hér voru þeir lækkaðir úr um 6,5% í 4,5% [ath. bólgutengin er viðbótarverðtrygging á híbýlafasteignalánum á Íslandi þegar hún fer yfir nýbyggingarkostnað].  Þetta var gert mögulegt með að slaka á byggingar framkvæmdum 2003 úr 15% í 3% og lengja lánstíma úr 25 árum í 40 ár. Svo með mikill hugarfarsbreytingu almennings á hvað væri verðmæti virkilegrafasteigna er haft eftir íbúðalásjóði á þessum tíma.  Þar spiluð fjölmiðla og gæðalán til lykil aðila miklu máli í heilþvættinu að mínu mati.

Markaðsverð verð rauk upp um 20% yfir nýbyggingarkostnað 2004 og stefndi sannanlega í um 50% hækkun yfir nýbyggingar kostnað árið 2007.

Þar var það reynslu leysi Íslenska menntafjármálmannanna sem kom þeim koll.

Afföllin jukust í EU þegar gervi markaðsverðið á fasteignum hér hækkaði. Svo upphæð raunveða til að tryggja reiðufé  í áhættu fjárfestinga hlutahafa bankanna m.a.  óx en hraðar.

Þjóð sem innleiðir einokun á neyslu vístölu til veðverðtrygginga [í augum lánadrottna]. Skilur ekki lengur launastöðuleika formúluna:

 Launavísitala = híbýlavístala + neysluvísitala + sparnaðarvísitala + skatta vísitala + skekkja.  

Hér gildir síðan 1982:

 Launavísitala= neysluvísitala + neysluvísitala + lífeyrisbindingarvísitala + skattavísitala + skekkja. 

Þroska stöðuleika formúla tryggir að ef laun eru stöðug þá lækkar híbýlavísitala þegar neyslu vísitala hækkar.

Hrunið skapaði tækifæri að gera taka upp sömu launa stöðuleika formúlu og annarstaðar í heiminum.  Leiðrétta höfuðstóla og vexti híbýla lánflokka miðað við hýbýlaverð á lánstímanum og lána ekki um fram nýbyggingarkostnað. Til þessar verðtryggingar þarf ekki neysluvístölu heldur mótvirkandi híbýlavísitölu  til að skapa stöðuleika. Heimildir eru tölulegar um þess mál hjá þroskaðri þjóðum en Mexíco, Tyrklandi eða Íslandi.  Mín sérhæfing er formúlu smíði. Fáir bú yfir þeirri grunnmenntun hér á landi og greindarvístölu. Þetta má kalla hagnýta stærðfræði. Sá sem kann að smíða er treystandi til að skilja í sundur til að setja saman aftur.

Hæfileikinn kostar blóð svita og tár. Þjálfunin ekki til í Íslensku menntakerfi eftir 1972.